Opnieuw Google in the spotlight

Van de week opnieuw een documentaire over Google en dit keer met de vragen: wordt Google geen informatiemonopolist en gaat ze wel op de juiste manier om met persoonsgegevens. De uitzending van Tegenlicht was een stuk genuanceerder dan de hijgerige hetze televisie van Zembla een tijdje terug waarin Google als een evil kingdom werd voorgesteld.

Terecht worden er vragen gesteld over het aanbod dat Google doet om met een niet onthuld procédé boeken uit openbare en universiteitsboekhandels in te scannen en digitaal beschikbaar te maken. Vanuit de optimistische, ideële gedachte is het goed waar Google mee bezig is. Het maakt informatie beschikbaar en doorzoekbaar. Maar Google is groot geworden. Van een studentikoos programmeerproject naar een wereldwijd conglomeraat, niet ongevoelig voor politieke druk (China), waarbij de leus “do no evil” toch een bijsmaakje gaat krijgen. Voor de pessimist doemt het beeld op van een informatie monopolist die straks gaat bepalen wat jij online wel en niet te zien krijgt en onder welke voorwaarden. Vooral een club als The Internet Archive maakt zich daar zorgen over.

Het langdurig opslaan van gegevens door Google baart mensen ook zorgen. Niet geheel onterecht. Google zelf zegt het alleen op geaggregeerd niveau te gebruiken en enkel voor het verbeteren van de gebruikerservaring. Maar hoort het toezenden van reclame via Gmail daar bij? En gaat het gegevens van gebruikers verstrekken als de overheden dat nodig vinden voor terrorismebestrijding?

Een ander onderwerp dat aan bod kwam was de vraag of de zoekresultaten wel objectief waren. Brewster Kahle van the internet archive zegt van niet. Logisch want elke keuze die je in een algoritme bakt is gebaseerd op een subjectieve mening. En hoe erg is het? Wordt er informatie niet beschikbaar gesteld (even buiten China gerekend)? Krijgen we informatie gefilterd? Volgens mij niet. En hier krijgt de interviewer hem ook teruggekaatst van Vinton G. Cerf : “jij als journalist kan dit programma vormgeven zoals je wilt, er in laten zitten en uithalen wat je wilt. Wat is nu meer manipuleren?”

Kortom, Google biedt steeds meer, vaak mooie, diensten. Vaak zo blijkt ook wel uit de interviews vanuit een idealistisch perspectief. Maar de groei, het toenemend aantal tentakels, het verzamelen van privacy gevoelige data en concessies doen aan restrictieve overheden zijn redenen om het bedrijf met oplettendheid te volgen.